ایت الله هاشمی رفسنجانی
ساعت ۱۸:۲۰ دقیقه روز یکشنبه ۱۹ دی ۱۳۹۵ در حالی که به تنهایی در استخر
کوشک متعلق به مجمع تشخیص مصلحت نظام در نزدیکی مجموعه سعدآباد شنا میکرد، دچار علائم ایست قلبی شد و در شرایطی که علایم حیاتی نداشت، به بیمارستان شهدای تجریش
منتقل شد مراحل احیای قلبی برای وی انجام شد اما بیش از یک ساعت تلاش برای
احیای وی عملیات ناموفق ماند و وی ساعت ۱۹:۳۰ دقیقه همان روز در ۸۲ سالگی
درگذشت وی اعلام گردید.رفسنجانی پیش از آن در جایی گفته بود که معمولاً هفتهای دو بار و تنها در استخر شنا میکند.
پس از این حادثه مهدی هاشمی از زندان با خودروی نیروی انتظامی برای دیدن آیتالله هاشمی وارد بیمارستان شد. سایر فرزندان وی و رئیسجمهوری نیز در بیمارستان حاضر شدند.بعد از تأیید خبر مرگ آیتالله هاشمی وزیر بهداشت گفت ظاهراً تیم پزشکی همراه ایشان نبوده، درحالی که همراه شخصیتها باید تیم پزشکی حاضر باشد. سید مهدی طباطبایی از نزدیکان وی او را شهید راه ناحق دانست.
پیکر وی همان روز درگذشتش از بیمارستان به حسینیه جماران
منتقل شد و شخصیتهای سیاسی و مذهبی برای وداع به جماران مراجعه کردند. دو
روز بعد پیکر وی برای تشییع به دانشگاه تهران منتقل گردید.
پس از مرگ آیت الله هاشمی چندین مکان برای محل دفن وی مد نظر قرار داشت که در نهایت تصمیم بر این شد که وی در آرامگاه آیتالله خمینی دفن شود؛ و مراسم تشییع از ساعت ۱۰ صبح روز ۲۱ دی ۹۵ از جلوی دانشگاه تهران آغاز شد.
تشییع جنازه اکبر هاشمی رفسنجانی بنابه گفته مسئولین ایران دومین مراسم بزرگ تشییع بعد از مرگ روحالله خمینی است. حسینعلی امیری معاون رئیسجمهور گفت: طبق آمار اعلامی از سوی استانداری تهران حداقل دو نیم میلیون نفر برای مراسم تشییع پیکر آیتالله هاشمی در دانشگاه تهران و اطراف آن حضور داشتند.این تشییع با به خاک سپردن وی در حرم سید روحالله خمینی، خاتمه یافت.
-
جواد ظریف در پیام خود هاشمی را ستونی سترگ برای انقلاب دانست؛ که از دست رفتهاست.[۲۹]
- آیتالله سیستانی در پیامی به محمد هاشمی درگذشت برادر را تسلیت گفت.[۳۰]
- مصطفی پورمحمدی وی در پیامی مرگ ناگهانی او را اندوهبار دانست و وی را رادمرد صبور روزهای دشوار، فرمانده کاردان صحنههای مدیریت و یار غمگسار آیتالله خمینی ذکر کرد.[۳۱]
- محمد محمدی ریشهری جای ایشان پر شدنی نیست ایشان نقش بی بدیلی در نظام و انقلاب داشتند. حتماً کسی که بتواند جای آقای هاشمی در نظام اسلامی نداریم یا بسیار کم داریم من که سراغ ندارم.
- محمدعلی جعفری فرمانده کل سپاه پاسداران او در پیامی در گذشت هاشمی رفسنجانی را به رهبر و ملت و خانواده وی تسلیت گفت.[۳۲]
- محمود احمدینژاد در پیامی از درگذشت هاشمی ابراز تاسف کرد و وی را از مبارزین صدر نهضت آیتالله خمینی و یار دیرین رهبری و از جمله موثرترین چهرههای سیاسی دهههای اخیر کشور دانشت.[۳۳]
- صادق لاریجانی آیتالله هاشمی رفسنجانی را مجاهدی خستگی ناپذیر و شخصیتی مؤثر در فراز و نشیبهای انقلاب توصیف کرد.[۳۴]
- سید احمد علمالهدی در پیامی آیتالله هاشمی رفسنجانی، را یار دیرین آیتالله خمینی دانست و مرگش مایه تاسف همه کسانی هست که در مبارزه با رژیم شاهنشاهی نقش داشتهاند.[۳۵]
- محمدتقی مصباح یزدی آیتالله هاشمیرفسنجانی قبل و بعد از انقلاب اسلامی در خدمت نظام اسلامی بوده و خدمات فراوانی نسبت به نظام اسلامی داشتند.[۳۶]
- علی مطهری نیز گفت در سالهای اخیر مقداری با ایشان خوب برخورد نشد ولی وی تا آنجایی که مصلحت نظام را تشخیص میداد کار خود را انجام میداد و علیرغم اینکه مورد هجوم و توهین قرار گرفت از محبوبیتش کاسته نشد و کسی بود که خالصانه برای خدا کار میکرد.[۳۷]
- علی اکبر ولایتی مرگ آیتالله هاشمی را یک فقدان بسیار عظیم دانست و اعلام کرد که هیچ جایگزینی برای وی نیست.[۳۸]
- احمد جنتی در پیامی درگذشت وی را تسلیت گفت.[۳۹]
- محمدباقر قالیباف در پیامی آیتالله هاشمی را یار نزدیک آیتالله خمینی دانست و مرگ وی را به ملت و رهبر و خانواده وی تسلیت گفت.[۴۰]
- سید حسن نصرالله نیز پیام تسلیتی برای درگذشت هاشمی صادر کرد.[۴۱]
- عبدالعلی علیعسکری در پیامی، فقدان آیتالله هاشمی رفسنجانی را ضایعهای دردناک دانست و این ضایعه را به آیتالله خامنهای، مردم ایران و بیت ایشان تسلیت گفت.[۴۲]
- مهدی چمران در پیامی درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی را تسلیت گفت.[۴۳]
- داریوش ارجمند یادش همچون امیرکبیر در قلبها جاودان خواهد بود.[۴۴]
- بیت آیتالله منتظری در پیامی در گذشت ایشان را تسلیت گفت.
- سعید قاسمی با انتقاد از نحوه تشییع آن را بیاحترامی به مردم دانست.[۴۵][۴۶][۴۷]
محمود دعایی، کمال خرازی،[۴۸] محسن رضایی، حداد عادل، آیتالله جوادی آملی، حسین نوری همدانی، احمد خاتمی،[۴۹] آیتالله مکارم شیرازی،[۵۰] شمخانی، موسوی لاری، محمدرضا عارف، حائری شیرازی، محسنی اژهای، محسن مهرعلیزاده، شهیندخت مولاوردی، منوچهر متکی، موسوی خوئینیها، سید محمود علوی، مسعود پزشکیان، عبدالله نوری،[۵۱] معصومه ابتکار، دری نجف آبادی، محمدباقر نوبخت، صفایی فراهانی، صادق زیباکلام، احمد منتظری، سید یحیی صفوی، زهرا مصطفوی نیز پیام تسلیت دادند.[۵۲][۵۳][۵۴]
واکنش احزاب و گروهها وامامان جمعه
- سازمان بسیج مستضعفین نیز پیامی برای در گذشت وی صادر کرد.[۵۵]
- ارتش جمهوری اسلامی ایران در این پیام آمدهاست، خبر درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی، که نمونهای از مبارزان انقلابی و تکیه گاهی مطمئن برای نظام، کشور و انقلاب بود، غمی بزرگ میباشد که جامعه را سوگوار نمود.[۵۶]
- سپاه پاسداران در پیامی نام هاشمی رفسنجانی را از اجزای غیرقابل انفکاک تاریخ نهضت اسلامی توصیف و کرد.[۵۷]
- جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و شورای عالی حوزههای علمیه در پیامی درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی را تسلیت گفت.[۵۸]
همچنین اکثر امامان جمعه و استانداران و فرمانداران استانهای کشور و وزارت خانهها درگذشت هاشمی را تسلیت گفتند.[۵۹]
- چندین احزاب و گروه مختلف از جمله رهبر جنبش انصارالله یمن،[۶۰] فراکسیون امید[۶۱] حزب اراده ملت،[۶۲] حزب اتحاد ملت،[۶۳] حزب کارگزاران سازندگی، حزب نهضت آزادی ایران، حزب اعتماد ملی، حزب ندای ایرانیان و مجمع روحانیون مبارز پیام تسلیتی صادر کردند.
واکنشهای خارجی
مرگ آیتالله هاشمی بازتاب گستردهای در جهان داشت و دهها نفر از سران کشورهای مختلف به مرگ وی واکنش نشان دادند.[۶۴]
- ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه با ارسال پیامی به رئیسجمهور ایران درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی را تسلیت گفت.[۶۵][۶۶]
- شینزو آبه نخستوزیر ژاپن در پیام تسلیت خود، ابراز تاسف و همدردی با ملت ایران کردهاست.[۶۷]
- لو کانگ سخنگوی وزارت خارجه چین درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام را تسلیت گفت.[۶۸]
- جان کربی سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا آیتالله هاشمی رفسنجانی را یکی از شخصیتهای برجسته تاریخ جمهوری اسلامی ایران خواند و درگذشت وی را تسلیت گفت.[۶۹]
- فرانک والتر اشتاین مایر وزیر خارجه آلمان در پیامی به محمدجواد ظریف، درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی را به مردم و دولت جمهوری اسلامی ایران تسلیت گفت. .[۷۰]
- سرجیو ماتارلا رئیسجمهوری ایتالیا در پیامی به حسن روحانی با ابراز تاسف از درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی، درگذشت وی را از طرف دولت و ملت ایتالیا به ملت ایران تسلیت گفت.[۷۱]
- آندژی دودا رئیسجمهوری لهستان در پیامی درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی را به حسن روحانی تسلیت گفت.[۷۲]
- رایموندز ویونیس رئیسجمهوری لتونی در پیامی به حسن روحانی ضمن ابراز تسلیت به مناسبت درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی، از ایشان به عنوان یک شخصیت مهم سیاسی که به دنبال توسعه روابط تهران با سایر کشورهای جهان بود، یاد کرد.[۷۳]
- الکساندر لوکاشنکو رئیسجمهور بلاروس در پیامی درگذشت آیتالله هاشمیرفسنجانی را به رئیسجمهور و ملت ایران و بستگان و دوستداران هاشمی تسلیت گفت.[۷۴]
- باقر عزت بگوویچ رئیسجمهور بوسنی و هرزگوین در پیامی درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی را تسلیت گفت.[۷۵]
- رجب طیب اردوغان رئیسجمهور ترکیه و مولود چاووشاوغلو وزیر خارجه ترکیه در پیامهای جداگانه به همتایان ایرانی خود درگذشت رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام را تسلیت گفتند.[۷۶][۷۷]
عبدالله گل رئیسجمهور سابق ترکیه نیز در پیامی توییتری ضمن اعلام اینکه از شنیدن خبر درگذشت آیتالله هاشمی بسیار ناراحت شده، این ضایعه را به خانواده ایشان و ملت ایران تسلیت گفت و طلب آرامش روح ایشان در جوار حق تعالی را کرد.[۷۸] - الهام علیاف رئیس جمهورآذربایجان درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی را به رهبر و رئیسجمهور ایران تسلیت گفت.
- سرژ سرکیسیان رئیسجمهور ارمنستان درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی رئیسجمهوری سابق و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام را تسلیت گفت و او را در یاد ارمنستانیها ماندگار خواند.[۷۹]
- بشار اسد رئیسجمهور سوریه نیز در پیامی در گذشت آیتالله هاشمی را تسلیت گفت.[۸۰]
- فؤاد معصوم رئیسجمهور عراق درگذشت آیتالله اکبر هاشمی رفسنجانی، را به همتای ایرانی اش حسن روحانی تسلیت گفت.
نوری مالکی نخستوزیر سابق عراق در پیامی درگذشت آیتالله رفسنجانی، را به آیتالله سید علی خامنهای، تسلیت گفت.
عمار حکیم رئیس ائتلاف ملی عراق نیز در پیامی درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی را به دولت، ملت و رهبر ایران تسلیت گفت.[۸۱] - مسعود بارزانی نیز باارسال پیامی به حسن روحانی رئیسجمهور ایران، درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی را تسلیت گفت.[۸۲]
- میشل عون رئیسجمهوری لبنان با ارسال پیامی برای حسن روحانی رئیسجمهوری ایران
درگذشت آیتالله اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیسجمهوری اسبق ایران را تسلیت
گفت و تأکید کرد که ایشان همواره حامی لبنان و فرزندان و یکپارچگی آن بود.
سعد حریری نخستوزیر لبنان در پیامی آیتالله اکبر هاشمی رفسنجانی را شخصیتی معتدل دانسته و از مرگ وی ابراز تاسف کرد[۸۳]
سید حسن نصرالله در پیامی درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلت نظام را تسلیت گفت و اعلام کرد: وی در طول مدت ۳۴ سال، حامی مقاومت در لبنان بود.[۸۴] - عبدالله دوم پادشاه اردن در پیام تسلیت خود درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی را به حسن روحانی رئیسجمهور ایران تسلیت گفت.[۸۵]
- سلطان قابوس پادشاه عمان در پیامی به رئیسجمهور ایران، درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی رئیس تشخیص مصلحت نظام را به دولت، ملت و خانواده ایشان تسلیت گفت.[۸۶]
- خلیفه بن زاید آل نهیان حاکم ابوظبی و محمد بن راشد آل مکتوم حاکم دبی با ارسال پیامهای جداگانه به حسن روحانی، رئیسجمهور ایران، درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی را تسلیت گفتند.[۸۷][۸۸]
- صباح احمد جابر صباح امیر کویت در پیامی درگذشت رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران را به حسن روحانی تسلیت گفت.[۸۹]
- تمیم بن حمد بن خلیفه آل ثانی امیر قطر در پیامی به حسن روحانی رئیسجمهور درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی را تسلیت گفت.[۹۰]
- حمد بن عیسی آلخلیفه امیر بحرین نیز در پیامی به حسن روحانی رئیسجمهوری ایران، درگذشت آیتالله هاشمی را تسلیت گفت.[۹۱]
- نارندرا مودینخستوزیر هند در توییتی اعلام کرد از طرف یک میلیارد و ۲۵۰ میلیون نفر از هموطنانم عمیقترین تسلیتها را برای درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی به ملت ایران ابراز میکنم.[۹۲]
- نواز شریف نخستوزیر پاکستان با ابراز تأثر و تاسف عمیق، از جانب ملت و دولت پاکستان، ضایعه درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی، رئیسجمهوری پیشین ایران را به ملت برادر ایران تسلیت میگویم.[۹۳]
- محمد اشرف غنی رئیسجمهور افغانستان در پیامی خود گفتهاست که اکبر هاشمی رفسنجانی در جریان زعامتش در ریاست جمهوری ایران و همچنان در وظایف مختلف دیگر، در مسایل منطقه یک شخصیت تأثیرگذار بود و در قلوب طرفداران خویش محبوبیت داشت.[۹۴]
حامد کرزای رئیسجمهور سابق افغانستان، درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی را تسلیت گفت.[۹۵]
عبدالله عبدالله ریاست اجرایی حکومت وحدت ملی افغانستان به مناسبت درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام جمهوری اسلامی ایران پیام تسلیتی منتشر کرد.
سید حسن صفایی بلخابی دومین فرمانده مقاومت علیه طالبان در شمال افغانستان، معاون اول شورای مرکزی حزب اعتدال افغانستان و رئیس عمومی بنیاد فرهنگی راه تقوی و روزنامه عصرنو در بیانیهای رحلت رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام جمهوری اسلامی ایران را تسلیت گفتند. [نیازمند منبع] - امامعلی رحمان رئیسجمهور تاجیکستان با ارسال پیامی برای حسن روحانی، رئیسجمهور ایران، درگذشت آیتالله اکبر هاشمی رفسنجانی را تسلیت گفت.
- نورسلطان نظربایف رئیسجمهور قزاقستان با صدور پیامی خطاب به حسن روحانی درگذشت هاشمی رفسنجانی را تسلیت گفت.[۹۶]
- محمد ولد عبدالعزیز رئیسجمهور موریتانی در پیام خود نوشتهاست؛ با غم و اندوه خبر مرگ رئیسجمهور پیشین ایران را دریافت کردیم. تسلیت صمیمانه خود را به شما ملت ایران و خانواده آن مرحوم اعلام کرده و از خداوند متعال برای او رحمت و برای شما صبر و بردباری مسألت داریم.[۹۷]
- جاکوب زوما رئیسجمهور آفریقای جنوبی هاشمی را از پیشروان برقراری و گسترش روابط سیاسی و اقتصادی ایران با کشورهای آفریقایی و به ویژه با آفریقای جنوبی دانست که در دوره ریاست جمهوری خود نقش به سزایی در این زمینه ایفا کرد.[۹۸]
- الحسن واتارا رئیسجمهور ساحل عاج در پیامی به حسن روحانی رئیسجمهور ایران مراتب تسلیت خود و ملتش را به مناسبت درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی ابراز کرد.
- عبدالعزیز بوتفلیقه رئیسجمهور الجزایر با ارسال پیامی به حسن روحانی درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی را تسلیت گفت.[۹۹]
- دانیل اورتگا رئیسجمهور نیکاراگوئه در پیامی خطاب به رهبر ایران درگذشت آیتالله اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام را تسلیت گفت.[۱۰۰]
- مولاتو تشومه رئیسجمهوری اتیوپی در پیامی به حسن روحانی درگذشت رئیس مجمع تشخیص مصلت نظام را تسلیت و با مردم و دولت ایران ابراز همدردی کرد.[۱۰۱]
- رائول کاسترورئیسجمهوری کوبا نیز در پیامی خطاب به حسن روحانی رئیسجمهوری اسلامی ایران، درگذشت اکبر هاشمی رفسنجانی را به وی و خانواده هاشمی رفسنجانی تسلیت گفت.[۱۰۲]
- دولت ونزوئلا با ارسال پیامی تسلیت خود را به مناسبت رحلت رئیسجمهوری اسبق ایران به دولت و ملت ایران ابلاغ کرد. در این پیام آمدهاست هاشمی نقش کلیدی و برجستهای در حیات سیاسی انقلاب ایران و تشکیل جمهوری اسلامی داشت و در شرایط سخت در برابر زورگوییهای امپریالیستی آمریکا ایستادگی کرد.[۱۰۳][۱۰۴]
- نماینده سازمان ملل متحد در ایران نیز درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی را از طرف تمام کارکنان این سازمان تسلیت گفت.[۱۰۵]
- یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی با حضور در سفارت ایران در وین ضمن ادای احترام و عرض تسلیت درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی به ملت و دولت ایران، دفتر یادبود وی را امضا کرد.[۱۰۶]
اعلام عزای عمومی
هیئت دولت ایران در اطلاعیهای علاوه بر سه روز عزای عمومی، روز سه شنبه مصادف با روز تشییع آیتالله هاشمی را تعطیل رسمی اعلام کرد.[۱۰۷] همچنین دانشگاه آزاد نیز در اطلاعیهای اعلام کرد، کلیه فعالیتهای اداری، آموزشی و خدماتی این دانشگاه در روزهای دوشنبه و سهشنبه ۲۰ و ۲۱ دیماه ۱۳۹۵ تعطیل است.[۱۰۸]
بازتاب داخلی و جهانی در رسانهها
لحظاتی پس از درگذشت آیتالله اکبر هاشمی رفسنجانی، خبرگزاریهای خارجی به سرعت به پوشش خبر درگذشت وی پرداختند. خبرگزاریهای آسوشیتدپرس، گاردین، یو اس ای تودی، ایندیپندنت، فرانس۲۴، بیبیسی، رویترز، سی بی اس، نیوزویک، یدیعوت آحارنوت، پایگاه اینترنتی روزنامه ال پاییس اسپانیا، فاکس نیوز، سی ان ان، نیویورک تایمز، سی ان بی سی، دیلی استار، ان پی آر، هافینگتون پست، الاخبار، شبکه تلویزیونی لایف نیوز روسیه، شین هوا خبرگزاری رسمی چین، شبکه ان اچ کی ژاپن، تارنمای کوریا تایمز کره جنوبی و بسیاری از خبرگزاری دیگر جهان، این خبر را درصدر اخبار خود قرار دادند.[۱۰۹][۱۱۰][۱۱۱][۱۱۲]
در شبکه اجتماعی توییتر نیز هشتگ هاشمی رفسنجانی به ترند دوم جهان تبدیل شد.[۱۱۳]
برخی از روزنامههای به چاپ دوم رسیدند. همچنین صفحه نخست بسیاری از روزنامهها تیتر اصلی خود را به در گذشت هاشمی اختصاص دادند.[۱۱۴]